Home » Tin tức » Văn hóa Xứ Đoài

CHÚC VĂN TƯỞNG NIỆM NGÓT 200 NĂM VĂN MIẾU XỨ ĐOÀI

FRIday - 03/03/2017 17:41
VNXĐ - Xin giới thiệu đến độc giả bài CHÚC VĂN TƯỞNG NIỆM VĂN MIẾU XỨ ĐOÀI của Tiến sĩ Đinh Công Vĩ đọc đầu năm Đinh Dậu (2017) tại Văn Miếu Sơn Tây
Văn Miếu Sơn Tây; ảnh: Nguyễn Văn Hưởng

Văn Miếu Sơn Tây; ảnh: Nguyễn Văn Hưởng




Tiến sĩ Đinh Công Vĩ đọc Chúc văn tại Văn Miếu Sơn Tây. Ảnh: Phạm Duy Trưởng



CHÚC VĂN TƯỞNG NIỆM NGÓT 200 NĂM VĂN MIẾU XỨ ĐOÀI

 
          Kính thưa Đức Tố Vương Đại Thành Chi Thánh Tiên Sư Khổng Phu Tử!
          Kính thưa chư vị tứ phối, thập triết và các vị trong thất thập nhị hiền phương Bắc!
          Kính thưa Đức Vạn thế sư biển Chu Văn An!
          Kính thưa danh nhân văn hóa thế giới Đại văn hào Nguyễn Trãi!
          Kính thưa các bậc khoa giáp văn nhân Xứ Đoài đã tạ thế!
          Kính thưa các thần linh bản thổ thôn Văn Miếu xã Đường Lâm!

Ảnh chụp Văn Miếu Sơn Tây xưa
 
          Vùng Đoài xứ rực vàng văn võ
          Đất Đường Lâm chói đỏ khúc tinh
          Trời Tây chót vót thiên kình
          Trấn Sơn núi tổ quần tinh chầu về
 
Nam thiên thánh chở che vạn hóa
Thượng đẳng thần cao cả hai vua
Đình, đền, lăng mộ, miếu chùa
Một vùng mía ngọt, bốn mùa xuân xanh
 
Lưng dựa núi dựng thành vững chãi
Chân đạp sông tung dải ngân hà
Tích, Đà nước học chan hòa
Viên Tản ba ngọn bút hoa vẽ trời
 
Tiếp Hà Nội soi ngời Văn Miếu
Theo Long Thành tỏ chiếu thiên quang
Miếu Văn khải thánh hiên ngang
Vùng Cam Giá Thịnh huy hoàng dựng nên
 
 

Hiện vật duy nhất được tìm thấy trên nền đất cũ, khi kiến tạo lại Văn miếu Sơn Tây. Ảnh: Phạm Duy Trưởng

Thời Thiệu Trị sao bền, sao đạt?
Văn Miếu thôn Tường Cát về đây
Hỡi ơi dâu bể đọa đầy!
Hỡi ơi binh lửa, bàn tay con người!
 
Kiến trúc Nguyễn một thời phá sạch
Nhà bảy tầng đáng trách xây nên
Thời gian thử thách gan bền
Bức vẽ còn lại là nền cứu tinh
 

Bức vẽ Văn Miếu Sơn Tây của Kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng. Rất tiếc là những người phục dựng lại Văn Miếu đã làm theo mẫu vẽ này, mà không theo mẫu ảnh chụp thực của Văn Miếu Sơn Tây xưa

Mắt Văn Miếu thần minh Nam thắm
Nhìn Tích giang sông sấm tuôn tràn
Tiền ngũ nhạc giữa ngút ngàn
Năm đồi trước tưởng chuông vàng ngân nga
 
Đây săm, Mải xa xa bến cập
Hẳn một thời tấp nập thuyền xuôi
Bờ kia nối tiếp tên đồi
Ả Lan, Anh Tuấn vang thời Bà Trưng
 
Kề gò
 Đông bừng bừng thế đất
Mộ hình nhân bất khuất Văn Minh
Còn vang tiếng thét lôi đình
“Đằng giang tự cổ”.. máu kình chứa chan
 
Xa xa nữa muôn vàn lim thiết
Đền Đông cung cao khiết linh thông
Tam thánh cô chín dân mong
Ân tình… trị thủy muôn lòng khó phai
 
Sau Văn Miếu “Tam thai” hiển hiện
Ba quả gò chứng kiến hùng anh
Hướng Bắc còn dấu Cổ thành
Cửa Tiền, gò cũ… long lanh muôn đời
 
Hướng Đông lại ngời ngời Mả Đống
Khảo cổ tìm sức sống văn minh
Hướng tây đồ trận Sơn Tinh
Truyền thuyết bát quái lung linh sách người

Văn Miếu Sơn Tây; ảnh: Phạm Duy Trưởng
 
Văn Miếu tọa giữa trời thân mật
Khu đất hình chữ nhật tôn cao
Tường đá ong tường tự hào
Nét riêng Đoài Xứ nơi nào sánh hơn
 
- Nọ bán nguyệt sen hồng hồ ngự
Như dáng người phu tử thanh cao
Dáng thơ thơm ngát ngọt ngào
Tiểu minh đường để đón chào khách văn
 
- Kia tứ trụ in hằn phượng múa
Chim vờn bay rực rỡ tiền môn
Chín bậc cẩm thạch không mòn
Thách cùng Tuế Nguyệt gan bền ngàn xuân
 
Một đường gạch thanh vân mời dự
Hai hàng thông quân tử đón đưa
Văn miếu môn vẫn dáng xưa
Tam quan  chồng chất, như mua khách vào
 
 
Chữ phú mỹ tôn cao hiển hiện
Cửa mặt trời lưu luyến minh dương
Thần đạo vẫn tiếp con đường
Tả chung hữu cổ uyên ương hai lầu
 
Cồng chiêng tỉnh lắng sâu đất Việt
Sức anh thư tha thiết sinh tồn
Đường xuân dồn dập âm khôn
Bừng bừng thức dậy những hồn thi thư
 
Trống sấm nổ an cư mọi chốn
Âm kiêu hùng giặc cuốn binh tan
Trời Nam chói lọi quẻ Càn
Say sưa trận bút muôn vàn quế tiên
 
Ôi chiêng trống vang rền kẻ sỹ
Tưởng Đông Sơn thần khí ngập tràn
Hãy nghe minh triết bốn ngàn
Sánh cùng Hoa Hán hùng bàn ganh đua
 
Nghe Hồng Lạc không thua mọi chốn
Nhưng đãi vàng khiêm tốn tiếp thu
Vậy nên nhà tả hữu vu
Bẩy hai hiền Hán trùng tu tôn thờ
 
Bia hàng tỉnh không mờ long hổ
Bên Bắc phương rạng rỡ Đoài phương
Thâm nghiêm trước mặt: Bái đường
Xuân thu tế tự ngát hương hai mùa
 
 

Văn miếu Sơn Tây lúc 17h ngày 24/4/2013 (ảnh: Phạm Duy Trưởng)
 
Tòa Thượng điện từ xưa u tịch
Càng lắng lòng tôn kính tiên nho
Khám ngai bài vị thắm tô
Đại Thành Khổng Thánh quy mô muôn đời
 
Khắp Đông Á tên người vang dội
Theo chân người tứ phối càng uy
Nhan, Tăng, Tư, Mạnh phát huy
Lửa hương cháy rực diệu kỳ thiên thu
 
Mười hiền triết Khổng phu khen ngợi
Cũng cháy bừng hương khói nối theo
Đức hạnh ngôn ngữ gương treo
Văn học, chính sự dân yêu sĩ mừng
 
Ôi cha mẹ rưng rưng lệ thắm
Câu “ngã sinh” mãi thấm vào tâm
Ngất trời ngũ nhạc cao thâm
Mà công sinh dưỡng tháng năm hơn nhiều
 
Đền Khải Thánh Tả chiêu hữu mục
Nhớ song thân sáng rực đèn nhang
Việt Hoa văn hiến hai đàng
Mà chung hiếu tử dân càng kính yêu
 
Song Miếu Việt cần nêu gương Việt
Hòa với ngoài ngọc tiết không tan
Cần thờ tư nghiệp Chu An
Xoay làn bể học vẹn toàn tục Nam
 
 

Ảnh chụp Văn Miếu Sơn Tây xưa
 
Thất Trảm Sớ hùng đàm vang dội
Chuyển càn khôn đổi mới nho phong
Thái Sơn Bắc đẩu đời trông
Vạn thế sư biểu rực hồng miếu xuân
 
Thờ Nguyễn Trãi danh nhân thế giới
Viết địa dư ca ngợi Tản Viên
Học vị Thái học vang tên
Danh thần, Thường Tín mở nền đế vương
 
Cáo Bình Ngô hùng chương thiên cổ
Gác Khuê Văn chói tỏ thi hào
Đoài phương văn học dồi dào
Nhân tài vằng vặc đất nào cũng ân
 
Cần mời vào tôn thần thờ tự
Để miếu văn vinh dự tự hào:
Đất Bối Khê hiện thần sao
Nguyễn Trực quốc trạng khai mào Hậu Lê
 
Giúp vua Thánh bình phê sau trước
Câu từ chương hoa quốc thanh tao
Đất Cổ Đô sóng dạt dào
Bá Lân, Sư Mạnh hai sao bên dòng
 
Tài tiến sĩ rực hồng trận bút
Sức thượng thư cuốn hút Việt Trung
Bá Lân văn chất hào hùng
“Ngã ba hạc phú” chuyển rung sông dài
 
 

Ảnh chụp Văn Miếu Sơn Tây xưa
 
Đất Vạn Thắng Mai Trai Nghè phát
Dòng họ Lê hiển đạt đầy nơi
Anh Tuấn tiến sĩ ngời ngời
Lẫy lừng sứ tiết dậy trời oan khiên
 
Rửa tuyết sỉ sáng tên Văn Miếu
Danh vương hầu càng hiểu càng thông
Vạn Thắng còn có Phùng Ông
Minh Khuê họ Nguyễn đứng trong danh Nghè
 
Đây vùng đất muôn bề tươi thắm
Chim lành bay ân thấm sâu dầy
Phan Huy Chú đã về đây
Làm thầy để vẹn những ngày hoàng hôn
 
Sách Lịch Triều… mười môn phân loại
Người phát huy sử phái bách khoa.
Phan Huy vườn nở trăm hoa
Sử văn rực rỡ, bảng khoa thắm hồng
 
Đất Sài Sơn vun trồng chăm sóc
Đã thành ra cự tộc Nam phương
Ngô Thời dòng họ kiên cường
Tả Thanh Oai để bốn phương trông vào
 
Đường khoa hoạn tôn cao ngọn bút
Phái Ngô gia cuốn hút muôn lòng
Những tên Sĩ, Nhậm … lẫy lừng
Đã thành tín sử, đã bừng miếu văn
 
 
 
Đất Quốc Oai trở trăn Kiều Phú
Liệp Tuyết ngồi sửa chú “Lĩnh Nam”…

Xứng danh Hoàng Giáp học hàm
Tên ghi Văn Miếu cao đàm chuyện linh
 
Nguyễn Địch Tâm gắn mình Hoàng Xá
Làm Thượng thư cao cả thời Lê
Doãn Kế Thiện Hán Nôm mê
Viết văn làm báo mấy nghề đều tinh
 
Đất Chương Mỹ thắm tình Ngô Cát
Thuộc dòng Lê đỗ đạt cử nhân
Say sưa ca diễn gieo vần
“Đại Nam quốc sử” muôn phần thắm tươi
 
Đất Phúc Thọ sáng ngời Oánh Mậu
Dòng họ Kiều để dấu bảng khoa
Truyện Kiều dồn sức ngâm ca
Những lời hiệu đính thiết tha mặn nồng
 
Đất Thạch Thất ghi công quốc trạng
Phùng Khắc Khoan làm sáng Trung Hưng
Những lời đoán chữ tinh tường
Những thơ Bắc Sứ lẫy lừng Á Đông
 
Là tổ sư thủ công, nông nghiệp
Là truyện hay nối tiếp trong dân
Thạch Thất còn cụ nghè Bân
Còn Nguyễn Đỗ Mục ân cần báo văn
 
 
 
Nguyễn Tử Siêu băn khoăn thế sự
Gửi nỗi niềm tâm sự vào văn
“Bể tình nổi sóng” khôn ngăn
“Đêm đông tiếng sấm” trong ngần còn đây
 
45 quyển vẫn say hậu thế
Vườn đông y lan quế đắm hương
Đất Khê Thượng mãi vấn vương
Là nhờ gắn với văn chương Tản Đà
 
Nhờ “giấc mộng” thiết tha tỏ dãi
“Thề nước non” từng trải khó phai
Thi nhân tình mãi còn dài
Còn nối cổ điển qua thời cách tân
 
Đất Phương Trì xa gần nhớ mãi
Bởi là quê Quang Dũng thi nhân
“Sơn Tây đôi mắt” Còn xuân
“Bài thơ Tây Tiến” mãi ngân mọi nhà
 
Ôi thần Đoài…. Tinh hoa mọi đất
Thành danh văn mới đặt vào đây
Tháng giêng tháng lễ tràn đầy
Hai trăm năm tháng vẫn say lòng người
 
Thánh Đường Lâm đền đài rộng mở
Thánh Đường Lâm rạng rỡ tâm linh
Miếu văn tỏa rạng muôn hình
Miếu văn mười tám đón nghinh mọi vùng
 
Xin tất thảy kính cung vào dự
Cùng văn thần thứ tự Bắc phương
Đường Lâm bàn thổ văn chương
Xin thần cùng dự cho hương càng lừng
 
Cho di sản không ngừng tiến bước
Cho thi đàn cả nước đi lên
Xứ Đoài liên hiệp càng bền
Truyền thống càng thắm, mọi miền càng xuân
 
Xin chiêng trống vang ngân mừng đón
Xin dâng thần phẩm quả thơm tươi
Dâng thần tâm huyết bằng lời…
Cẩn tấu!


(Biên tập: Phạm Duy Trưởng)

Source: Phạm Duy Trưởng

Total notes of this article: 0 in 0 rating
Click on stars to rate this article
Comment addYour comments
Anti-spam codeRefresh

Newer articles

Older articles

 

LỜI NGỎ

Website đang trong quá trình thử nghiệm, điều hành phi lợi nhuận bởi các tình nguyện viên. Mọi ý kiến đóng góp của quý vị xin gửi về: vannghesontay@gmail.com; hoặc gọi theo số: 0904930188 

Quảng cáo2
Cá cảnh