"QUA NHÀ" CỦA NGUYỄN BÍNH VÀ "ĐI QUA ĐƯỜNG XƯA" CỦA PHAN THỊ HẢI YẾN
SATurday - 18/01/2014 23:26
Tình yêu là lĩnh vực tình cảm cực kỳ tế nhị, phức tạp và đặc biệt bậc nhất của con người. Thi sĩ đã phát hiện và bộc lộ sự tinh vi, tế nhị, đặc biệt ấy...
Làng mình khối đứa phải lòng mình đây
QUA NHÀ
Nguyễn Bính
Cái ngày cô chưa lấy chồng
Ðường gần tôi cứ đi vòng cho xa
Lối này lắm bướm nhiều hoa...?
( Ði vòng để được qua nhà đấy thôi)
Một hôm thấy cô cười cười
Tôi yêu yêu quá nhưng hơi mất lòng
Biết đâu lại chả nói chòng:
"Làng này khối đứa phải lòng mình đây!"
Một năm đến lắm là ngày
Mùa Thu mùa cốm vào ngay mùa hồng
Từ ngày cô đi lấy chồng
Gớm sao có một quãng đồng mà xa
Bờ rào cây bưởi không hoa
Qua bên nhà thấy bên nhà vắng teo
Lợn không nuôi đặc ao bèo
Giầu không dây chẳng buồn leo vào giàn
Giếng thơi mưa ngập nước tràn
Ba gian đầy cả ba gian nắng chiều.
___________________________
Cảm nhận của Nguyễn Đức Tân khi đọc QUA NHÀ của Nguyễn Bính
Trong phong trào thơ mới giai đoạn (1930 -1945) khi nhiều nhà thơ có ý " hiện đại hóa" thơ mình về mọi mặt thì có một nhà thơ lặng lẽ, âm thầm sáng tác và đi theo một con đường riêng. Ðó là Nguyễn Bính.
Ðương thời, đánh giá về thơ Nguyễn Bính có nhiều ý kiến rất khác nhau. Thậm chí có người còn cho rằng, thơ Nguyễn Bính chỉ để những người mộc mạc "chân quê" đọc và thưởng thức mà thôi. Nhưng thật kỳ lạ càng trải qua thời gian hơi thơ mộc mạc, quê mùa, hương đồng gió nội ấy càng ăn sâu, bám rễ trong lòng người đọc. Nhiều thế hệ người Việt Nam đã đọc, đã thuộc và say mê thơ Nguyễn Bính. Chính hơi thở quê mùa, dung dị ấy là yếu tố khẳng định vị trí Nguyễn Bính trong nền văn học Việt Nam.
Những bài thơ tình yêu chiếm tỷ lệ khá cao trong thơ Nguyễn Bính. Nhiều bài thơ tình của ông rất nổi tiếng như: Tương tư, Mùa xuân, Người hàng xóm, Ghen...Mỗi bài thơ đều có nét đặc sắc riêng. Trong số những bài thơ tình của thi sĩ Nguyễn Bính, "Qua nhà" là bài thơ khá độc đáo. Xét về ý tứ, bố cục "Qua nhà" chia làm hai phần khá rõ: Tư tưởng tình cảm của nhân vật trữ tình "tôi" đối với cô gái thầm yêu, trộm nhớ trước và sau khi cô gái đi lấy chồng.
Tình yêu là lĩnh vực tình cảm cực kỳ tế nhị, phức tạp và đặc biệt bậc nhất của con người. Thi sĩ đã phát hiện và bộc lộ sự tinh vi, tế nhị, đặc biệt ấy trong " Qua nhà".
Có thể nói, khi đã thầm yêu, trộm nhớ hoặc ngầm để ý đến ai thì người đang yêu có đến hơn một nghìn cái cớ để đến với nhau. Có lúc chỉ cần nhìn thấy người thương một chút thôi, thế là thoả mãn lắm rồi. Chẳng thế mà ngày xưa để tạo điều kiện đi lại gặp gỡ Kiều, Kim Trọng đã chẳng thuê nhà trọ học ở gần nhà Kiều đó sao.
Cái ngày cô chưa có chồng
Ðường gần tôi cứ đi vòng cho xa
Lối này lắm bướm nhiều hoa
( Ði vòng để được qua nhà đấy thôi).
Một người nào đó đã nói: khi yêu con người ta ai cũng trở thành thi sỹ. Tình yêu làm cảm xúc của con người dâng trào dào dạt. Trong mắt người đang yêu cảnh vật và ai cũng đẹp đẽ, thơ mộng biết bao.
Dấu chấm lửng sau câu thứ 3 và câu thơ thứ tư đặt trong ngoặc đơn thật là chân thành, ý vị. Nhà thơ đã phát hiện hết sức tinh tế tâm lý của người đang yêu. Tình yêu bao giờ cũng có cái lý riêng của nó. Nhiều khi điều vô lý hết sức lại nằm trong cái có lý vô cùng. "Ðường gần tôi cứ đi vòng cho xa", vô lý quá! Nhưng lại rất có lý ( đi vòng để được qua nhà đấy thôi).
Ðiều đáng nói là ở chỗ tình yêu của "tôi" với cô gái trong nhà thơ " Qua nhà" lại là tình yêu đơn phương, một phía: thầm yêu, trộm nhớ da diết nhưng chưa một lần dám thổ lộ, giải bày với người mình yêu. Con người ta mấy ai nói được lời yêu một cách mạnh bạo, trơn tru đâu?
Thời gian cứ vô tình trôi đi. Tuổi xuân của người con gái có thì "hoa đến thì hoa phải nở, đò đầy, đò phải sang sông". Rồi một ngày kia đến duyên, cô gái cũng phải đi lấy chồng để lại trong lòng "tôi" một nỗi trống vắng mênh mông:
Từ ngày cô đi lấy chồng
Gớm sao có một quãng đồng mà xa
Bờ rào cây bưởi không hoa
Qua bên nhà thấy bên nhà vắng teo
Lợn không nuôi đặc ao bèo
Giầu không dây chẳng buồn leo vào giàn.
Tư tưởng, tình cảm, tâm trạng của " tôi" bây giờ quá đổi khác xưa. "Cái ngày cô chưa lấy chồng" lại càng xót xa, buồn tủi bấy nhiêu.
Vẫn cảnh cũ, nhà xưa nhưng giờ đây trong tâm tưởng của người yêu một phía, đơn phương thật khác xưa: đường như xa hơn, bưởi chẳng có bông hoa nào, nhà vắng teo, không nuôi lợn, bèo đặc ao...Ðến dây giầu không cũng thẫn thờ, não ruột " chẳng buồn leo vào giàn". Cách mấy trăm năm Nguyễn Du đã viết những câu thơ đầy tâm trạng trong Kiều:
Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ
Khi chờ đợi, buồn tủi, ngóng trông người ta có cảm giác thời gian trôi đi chậm chạp như ốc, như sên. Khi vui vẻ, người ta có cảm giác thời gian vùn vụt như tên bay, đạn bắn. Ðó là thời gian tâm lý. Với "Qua nhà", Nguyễn Bính đã thể hiện thời gian tâm lý, cảnh vật tâm lý của nhân vật trữ tình thật tinh tế, sâu sắc:
Giếng thơi mùa ngập nước tràn
Ba gian là cả ba gian nắng chiều
Bài thơ kết lại trong khung cảnh đầy hoang vu, xào xạc trống vắng đến tận đáy lòng. Tình yêu đơn phương, một phía được thể hiện trong thơ Nguyễn Bính khá nhiều. Mối tình đơn phương trong thơ Nguyễn Bính thật đáng nuối tiếc nhưng cũng đáng chia sẻ, cảm thông. Trước sau trong thơ Nguyễn Bính vẫn đầy ắp những hình ảnh thôn quê mộc mạc, chất phác. Ðó chính là chất vàng mười của tâm hồn con người. Ðó cũng chính là mảnh đất, nguồn nước nuôi dưỡng vun đắp cho cây đại thụ thơ Nguyễn Bính mãi mãi tươi xanh.
________________________________________________
ĐI QUA ĐƯỜNG XƯA
Phan Thị Hải Yến
Em chẳng dám về con đường đó nữa
Nơi có nhà anh, chị ấy bây giờ
Sợ nghe tiếng trẻ thơ hồn nhiên đâu đó
Lại chạm lời đính ước ngày xưa
Sợ bất chợt trời bất chợt mưa
Đường qua nhà anh vẫn vương đầy đất đỏ
Nơi ngày xưa anh đợi em đầu ngõ
“ Em bước lên chỗ này… cẩn thận… đường trơn”!
Em sẽ về con đường khác xa hơn
Cất giấu đi lời thề
Chẳng mong chi ngày mai gặp gỡ
Chỉ cầu: Anh được bình yên
Em sẽ chẳng về trên những lối quen
Dù tất cả xa xưa và bây giờ đổi khác
Đêm nay buồn em nằm nghe trời khóc
Dịu dàng tên anh nhung nhớ ở đầu môi
_____________________________________
CHUYỆN TÌNH PHỐ THỊ
Cảm nhận của Bành Thanh Bần khi đọc ĐI QUA ĐƯỜNG XƯA của Phan Thị Hải Yến
Hải yến ơi!
Bài thơ “ Đi qua đường xưa” của em là một bản tình ca
Về tình yêu trai gái
Họ yêu nhau đắm đuối
Mong trọn đời trọn kiếp sống bên nhau
Nhưng cuộc đời cũng dâu bể, bể dâu
Không lấy được nhau
Họ lặng lẽ chia tay
Gạt những giọt nước mắt đắm say
Nhìn người yêu lên xe hoa cùng người con gái khác.
Bao kỷ niệm ngọt ngào của tình yêu đành chôn vùi trong ký ức
Không dám “ Đi qua đường xưa”- nơi họ thường dạo gót tự tình
Không dám đi qua ngõ có ngôi nhà xinh
Nơi ngày xưa người yêu “ Đứng đón em đầu ngõ
Sợ nghe tiếng trẻ thơ hồn nhiên đâu đó
Lại chạm lời đính ước ngày xưa”
Sợ tình cũ thức dậy bất ngờ
Làm xáo trộn sự bình yên trong ngôi nhà Hạnh Phúc
“ Đêm nay buồn em nằm nghe trời khóc
Dịu dàng tên anh nhung nhớ ở đầu môi”
Sao trái tim em nhân hậu thế Yến ơi!
Chẳng như chuyện tình trong phố thị của tôi
Cũng có một đôi yêu nhau tha thiết
Và thề bồi mãi mãi bên nhau!
Nhưng cuộc đời cũng dâu bể, bể dâu
Gia đình cô gái bắt tình yêu đoạn tuyệt
Để gả cô cho một anh giám đốc tài ba
Cô gái hớn hở lên xe hoa
Bỏ lại chàng trai thẫn thờ nơi phố thị…
Thời gian lặng trôi đi
Tình yêu đầu đời đã xóa nhòa trong tâm trí
Chàng trai đã tìm được “một nửa” của mình
Rồi họ có với nhau hai đứa con một gái, một trai khỏe mạnh, đẹp xinh
Như Tiên Đồng- Ngọc Nữ
Hạnh Phúc đang mỉm cười với họ…
Một sớm kia
Người yêu cũ của chồng cô bỏ lại chồng con đột ngột trở về
Rồi, chồng cô bỏ cô và hai đứa con không đoái hoài đến nữa
Họ thuê khách sạn ở phố nhà cô
Sống với nhau như chồng vợ…
Người vợ
Đêm đêm ôm hai đứa con vào lòng, nức nở
Khi chúng ngác ngơ :
- “ Mẹ ơi! Sao bố con ở bên ấy không về?”
Hải Yến ơi!
Giữa hai người phụ nữ kia
Đều là nữ nhi sao khác nhau như trời với đất
Người có trái tim từ bi Đức Phật
Người có trái tim khác với trái tim Người!
Nếu đọc “ Đi qua đường xưa” của em, chắc đã hành xử khá rồi!
Biên tập: Phạm Duy Trưởng
Đăng lại vui lòng ghi rõ nguồn: vannghexudoai.net
» Tin tức » Văn nghệ trăm miền
View comments
Send a comment
