VỀ BÀI THƠ "MƯA XUÂN" (1958) CỦA NGUYỄN BÍNH

Bút tích của Nguyễn Bính trong sách Tuyển tập Nguyễn Bính 1986

Bút tích của Nguyễn Bính trong sách Tuyển tập Nguyễn Bính 1986




















Trên thivien.net đăng lại bài thơ "Mưa xuân" 1958 của Nguyễn Bính dẫn trong Tuyển tập thơ chọn lọc của tác giả Quang Huy, NXB Văn hoá Thông tin, 1996 như sau:

Chiều ấm mùi hương thoảng gió đưa 
Tà tà mưa bụi rắc thưa thưa 
Cây cam cây quít cành giao nối 
Lá ngửa lòng tay hoa đón mưa. 

Nào ai nhìn thấy rõ mưa xuân ? 
Tơ nhện vừa giăng sợi trắng ngần 
Bươm bướm cứ bay không ướt cánh 
Người đi trẩy hội tóc phơi trần. 

Đường mát da chân lúa mát mình 
Đôi bờ cỏ dại nở hoa xanh 
Gò cao đứng sững trâu bềnh bụng 
Nghếch mõm nghe vang trống hội đình. 

Núi lên gọn nét đá tươi màu 
Xe lửa về Nam chạy chạy mau 
Một toán cò bay là mặt ruộng 
Thành hàng chữ nhất trắng phau phau. 

Bãi lạnh bờ dâu sẫm lá tơ 
Làng bên ẩm ướt giọng chuông mờ 
Chiều xuân lưu luyến không đành hết 
Lơ lững mù sương phảng phất mưa. 

1958 


Tôi không có Tuyển tập thơ chọn lọc của Nguyễn Bính (1996). Nhưng có Tuyển tập Nguyễn Bính (1986) có ảnh chụp bút tích Nguyễn Bính viết bài thơ này. Tôi thấy bài này có mấy điểm cần bàn lại như sau: 
1- "Nào ai nhìn thấy rõ mưa xuân ?" Câu này không thể có dấu hỏi vì đây không phải là một câu hỏi và trong bản gốc (bút tích) cũng không có dấu hỏi. 
2- "Gò cao đứng sững trâu bềnh bụng". Trâu bềnh bụng là chưa đúng vì chỉ nên dùng từ bềnh khi con trâu này chết chương bềnh lên, còn trâu ăn no thì người ta nói là no kềnh no càng. Vậy ở đây câu thơ phải là: (Gò cao đứng sững trâu kềnh bụng) 
3- "Bãi lạnh bờ dâu sẫm lá tơ" Cả bài thơ tác giả cho chúng ta thấy không khí thời tiết thật sảng khoái dễ chịu (ấm) (mát) nếu dùng từ lạnh ở câu này thì không thật hợp vì nó mâu thuẫn với nội dung bài thơ. Đây phải là từ lạch. Vì ở đây tác giả muốn nói đến bãi lạch bờ dâu nó cùng họ với những con mương, con rạch, con kênh... con lạch. 

Phạm Duy Trưởng