Venezuela đang gặp khủng hoảng khi lãnh đạo phe đối lập tự xưng là tổng thống lâm thời và được Mỹ cũng như nhiều đồng minh ủng hộ.

Justin Emery cho rằng cuộc khủng hoảng là hậu quả của những khó khăn kinh tế và chính trị đang diễn ra ở Venezuela. Ông sẽ không bình luận phía nào đúng hay phía nào đã gây ra tình trạng này. Tuy nhiên, ông khẳng định rất nhiều người đang phải vật lộn và đau khổ và điều ông muốn đề cập ở đây không phải là tình hình Venezuela, mà là tình trạng báo chí đưa tin về cuộc khủng hoảng này. Ông cho rằng, truyền thông Mỹ đang đưa tin về Venezuela một cách cẩu thả. Minh chứng rõ ràng nhất cho điều này là câu chuyện xoay quanh cây cầu Tienditas – nơi hàng viện trợ Mỹ bị ứ đọng do bị quân đội Venezuela chặn.

Sau đây là những phân tích của Justin Emery:

Ngày 6/2, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đăng trên Twitter: “Người dân Venezuela rất cần viện trợ nhân đạo. Mỹ và các quốc gia khác đang cố gắng giúp đỡ, nhưng quân đội Venezuela theo lệnh của ông Maduro đang chặn hàng viện trợ bằng xe tải và xe bồn. Chế độ Maduro phải cho phép hàng cứu trợ tiếp cận người dân đang chết đói”.

Đi kèm với thông điệp trên, ông Pompeo đăng tải hình ảnh cầu Tienditas bị chặn bởi những hàng rào, một vài khối bê tông, hai container và xe bồn.

Bức ảnh cùng với lời nói của ông Pompeo đã vẽ ra hình ảnh ông Maduro là “một nhà độc tài điên rồ”, không quan tâm đến người dân của đất nước mình, sẵn sàng đóng cửa và phong tỏa một cây cầu cao tốc 6 làn đường nhằm ngăn chặn nguồn viện trợ đến với người dân.

Chỉ thời gian ngắn sau khi ông Pompeo đăng tải thông điệp, hầu hết các hãng tin, tờ báo chính thống của Mỹ cũng như phương Tây đều đưa tin về sự việc nhưng dường như không có ai bận tâm đặt câu hỏi về câu chuyện của ông Mike Pompeo. Hầu hết các mẩu tin đều không chính xác và bỏ qua các sự kiện chính.

Dưới đây là trích dẫn các mẩu tin trên truyền thông phương Tây:

BBC News đưa tin: “Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã yêu cầu Venezuela mở lại một cây cầu ở biên giới Colombia để cho lô hàng viện trợ do phe đối lập tổ chức đi qua”.

Tờ Independent viết: “Chế độ của ông Nicolas Maduro đã chặn cây cầu quốc tế Tienditas bằng một chiếc xe bồn màu cam khổng lồ, hai container lớn màu xanh và hàng rào tạm thời".

CNN khẳng định: “Các quan chức Colombia và một phóng viên ảnh của CNN tại hiện trường cho hay, chính phủ Venezuela, dẫn đầu bởi Tổng thống Nicolas Maduro, đã chặn một cây cầu nối Venezuela với Colombia”.

Những thông tin trên sai ở đâu và họ đã bỏ đi những gì? Bức ảnh được chụp từ phía Colombia, nhìn vào Venezuela. Có gì đó sai sai. Hãy nhìn vào những hàng rào, chúng đều có chân đỡ về phía Colombia, dường như chính Colombia mới là bên đã dựng những hàng rào này chứ không phải Venezuela. Tiếp đó, các khối bê tông cũng ở bên phía Colombia.

Vậy cây cầu thực sự bị chặn bởi Venezuela hay Colombia?

May mắn thay, chúng ta có thể xem cầu Tienditas trên Google Maps: Bức ảnh được tải lên vào tháng 6/2017 cho thấy cầu Tienditas dù được đưa tin là mới bị Venezuela chặn trong tuần này nhưng thực tế nó đã bị chặn ít nhất 18 tháng.

Ngoài ra, theo nhiều thông tin trước đây, cầu được hoàn thành vào năm 2016 với tổng kinh phí 32 triệu USD, hai nước chịu mỗi bên một nửa nhưng do cuộc khủng hoảng giữa Venezuela và Colombia vào năm 2015 và việc Venezuela đóng cửa biên giới, cây cầu đã không được thông xe hay mở cửa.

Một trang tin địa phương của Cúcuta ở Colombia (cũng bằng tiếng Tây Ban Nha), nêu rõ: “Được che bằng một cánh cổng rỉ sét cũ và một người bảo vệ, công trình của hai nước vẫn đang vô dụng vì tình hình biên giới, mặc dù thực tế là Invias đã hoàn thành 100% tuyến đường”.

Vậy là, dường như cầu Tienditas chưa bao giờ mở dù đã hoàn thành ba năm trước, do mâu thuẫn giữa Colombia và Venezuela. Những chiếc cổng rỉ sét hay hàng rào rỉ sét đã nằm ở đó trong suốt thời gian đó.

Nếu vậy, thật sai lầm khi nói rằng ông Maduro đã chặn cầu trong tuần này, rằng nó phải được mở lại. Các phương tiện truyền thông đang nói dối chúng ta?

Theo Justin Emery, tình trạng đưa tin sai lệnh trên là vì sự kết hợp của hai lý do. Thứ nhất, một số tổ chức truyền thông hướng theo chính sách của chính phủ Mỹ. Thứ hai, chu kỳ tin tức 24 giờ đã khiến nhà báo ít thời gian để xác minh sự thật.

“Đó là tình trạng đáng buồn. Tôi cảm thấy không còn tin được bất cứ điều gì tôi đọc trên phương tiện truyền thông, và phải tự mình xác minh mọi thứ. Trong trường hợp này, có đủ thông tin có sẵn trên mạng để xác minh, tìm ra các lỗi và thiếu sót, nhưng điều đó thật bất tiện. Tôi không muốn dành thời gian của mình theo cách đó. Tôi không phải là nhà báo”, ông Emery nói.

Một cách đưa tin khác

Emery đề xuất một cách đưa tin khác về thông tin mà ông Pompeo cung cấp trên Twitter một cách chính xác nhất như sau:

Mỹ tuyên bố gửi viện trợ nhân đạo đến Venezuela, theo yêu cầu của tổng thống tự xưng Juan Guaido.

Chính phủ Venezuela do tổng thống dân cử Nicolás Maduro dẫn đầu lo ngại rằng đây sẽ là vỏ bọc để vận chuyển vũ khí vào đất nước, để bắt đầu một cuộc nội chiến. Đây không phải là một mối lo ngại vô lý đối với lịch sử can thiệp của Mỹ. Chính quyền Venezuela cũng tuyên bố đã phát hiện ra một lô hàng súng trường và đạn dược bất hợp pháp từ Miami chỉ vài ngày trước đó. Đối mặt với mối đe dọa như vậy, có vẻ khá hợp lý để Venezuela kiểm soát các điểm mà qua đó vũ khí có thể dễ dàng xâm nhập vào đất nước.

Vì cầu Tienditas không được sử dụng và chưa bao giờ được sử dụng, nên Venezuela đã củng cố hàng rào hiện có trên cây cầu (có thể đã được dựng lên bởi Colombia) bằng xe tải và xe bồn.