Phải thu hồi văn bản 'cấm' dân quay phim cán bộ của Hà Nội vì trái luật

rao đổi với Thanh Niên ngày 9.1, TS Lê Hồng Sơn cho rằng, Quyết định số 12/QĐ-UBND về Nội quy tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân thành phố Hà Nội có hàng loạt sai sót, cả về nội dung lẫn hình thức.

Đã ngồi ở vị trí tiếp dân thì không thể đòi quyền riêng tư

Về mặt nội dung, ông Sơn cho rằng, việc Hà Nội quy định công dân muốn ghi hình, ghi âm phải có sự đồng ý của cán bộ tiếp công dân cũng tương tự như vụ vụ cảnh sát giao thông cấm quay phim chụp ảnh chiến sĩ khi đang làm nhiệm vụ, gây ồn ào trước đây.

"Đây là cơ quan công quyền, được tổ chức, thành lập để tiếp người dân đến kiến nghị, phản ánh, khiếu nại tố cáo. Anh đang thi hành công vụ mà trong khi thi hành công vụ thì không có quyền cấm người dân ghi âm, chụp hình, quay phim được”, ông Sơn nói, đồng thời cho rằng, không cơ sở nào để cấm đoán người dân thực hiện việc ghi âm, ghi hình.

“Tôi đồng ý ngoài trụ sở tiếp dân, ngoài khi thi hành công vụ thì cán bộ là người bình thường, cũng có quyền riêng tư. Tuy nhiên, khi ngồi ở vị trí tiếp dân thì không thể gọi là quyền riêng tư được”, TS Sơn nói.

Theo TS Sơn, việc một số ý kiến cho rằng, nếu để công dân ghi âm, ghi hình tự do rồi tung lên mạng xã hội nhằm mục đích bôi nhọ, kích động, là một lối suy diễn quá đà.

"Ở đây là 2 việc khác nhau. Người ta ghi âm, quay phim, chụp ảnh khi đang được tiếp nhận kiến nghị phản ánh là việc bình thường. Một bên trong quan hệ này là người có quyền ghi lại. Đây là một chứng cứ, một cái cơ sở người ta sử dụng. Còn việc thứ 2, người ta sử dụng như thế nào hoặc suy diễn là người ta tung lên mạng để xúi giục thì lại là chuyện khác. Anh không thể đẩy quá đà, suy diễn như vậy để giải thích việc đưa ra quy định như vậy. Ai vụ khống, ai bôi nhọ sẽ có pháp luật xử lý, còn việc quay phim là quyền của người dân”, ông Sơn phân tích.

Cần thu hồi lại quyết định

TS Sơn cho rằng, quy định ghi âm, ghi hình của Hà Nội là một loại quy phạm pháp luật xác định quyền của người dân có điều kiện. Tức là người dân chỉ được quay phim, chụp ảnh khi được sự đồng ý của người khác, cán bộ tiếp dân, hoặc người phụ trách trụ sở đồng ý.

"Khi cho quay mới được quay thì đã mất tính khách quan, tự nhiên, vì khi anh đồng ý cho người dân làm việc đó có nghĩa là anh đã chủ động chấn chỉnh, không dám làm láo nữa. Còn người dân quay là lúc anh vi phạm, không chuẩn mực, làm ảnh hưởng đến quyền của họ. Do vậy, tôi cho rằng, quy định này đưa ra là không phù hợp”, ông Sơn nói.

Đáng chú ý, về hình thức, theo TS Sơn, Quyết định số 12/QĐ-UBND ban hành Nội quy tiếp dân của thành phố Hà Nội có rất nhiều lỗi ban hành văn bản. Cụ thể, luật Tiếp công dân trao cho chủ tịch UBND tỉnh, thành phố thẩm quyền ban hành quy chế, nội quy và đây được coi là văn bản hành chính cá biệt. Tuy nhiên, trong văn bản hành chính của Hà Nội lại đưa các quy phạm pháp luật vào, trong đó cấm đoán công dân, vừa trùng lắp với luật, vừa trái với thẩm quyền.

 

“Tôi cho rằng, quy định như trong văn bản là sai về thẩm quyền và sai tính chất của văn bản, vì đây là văn bản hành chính cá biệt, không phải văn bản quy phạm pháp luật. Thứ 2 nữa là nói về thẩm quyền của chủ tịch UBND thành phố, thì quyền quyết định vấn đề này - tức người dân được ghi âm, ghi hình hay không, là do Quốc hội quyết. Nếu thấy cần thiết thì Quốc hội sẽ quy định việc ghi âm, ghi hình, quay phim trong luật, chứ không thuộc thẩm quyền của cá nhân chủ tịch”, ông Sơn phân tích, và cho rằng, dựa trên quy định luật Tiếp công dân và luật Ban hành văn bản đều cho thấy, văn bản của Hà Nội sai cả hình thức, nội dung lẫn thẩm quyền.

Do đó, ông Sơn kiến nghị các cơ quan chức năng phải sửa sai, thu hồi ngay văn bản trên.