Phía sau cáo buộc Putin dùng Covid-19 làm suy yếu Mỹ-phương Tây

Theo The New York Times, ngày 28/3, nhiều quan chức ngoại giao và tình báo Mỹ đã cáo buộc Nga xây dựng thuyết âm mưu, dùng Codid-19 làm suy yếu Mỹ và đồng minh phương Tây. Không những vậy, Nga còn giúp sức cho cả Trung Quốc và Iran.

"Các trang web liên kết với Kremlin nhắm vào độc giả phương Tây sử dụng thuyết âm mưu để gieo rắc nỗi sợ hãi ở Mỹ và châu Âu, đặc biệt gây hoang mang về cách xử lý của Mỹ đối với đại dịch Covid-19...

Trung Quốc áp dụng playbook của Nga cho nhiều hoạt động bí mật, bắt chước các chiến dịch làm sai lệch thông tin của Kremlin, thậm chí khuếch đại sự việc nhằm phục vụ cho thuyết âm mưu....

Trong thời gian tới, Trung Quốc sẽ tiếp tục học theo cách tiếp cận tinh tế của Nga, dựa vào các dịch vụ tình báo để truyền bá thông tin sai lệch về nguồn gốc coronavirus và cách xử lý Trung Quốc".

Theo Đặc phái viên và điều phối viên Hiệp hội toàn cầu trực thuộc Bộ Ngoại Mỹ, bà Lea Gabrielle, thì từ tháng 1/2020, Nga đã giúp Trung Quốc và Iran tăng cường phổ biến thông tin sai lệch về coronavirus, từ đó hình thành thuyết âm mưu chống Mỹ.
"Cuộc khủng hoảng Covid-19 thực sự đã tạo cơ hội cho các thực thể đối nghịch có ác tâm khai thác thông tin phục vụ cho các mục đích xấu, có hại cho Mỹ và phương Tây. Hiện tại Hiệp hội toàn cầu đang làm việc để chống lại các thực thể này".

Ngày 20/3, phát biểu tại Nhà Trắng, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã tố cáo Trung Quốc, Nga và Iran phối hợp với nhau tạo ra một "trục ác" trong việc truyền bá thông tin sai lệch về đại dịch Covid-19. Nga được xác định cầm đầu "trục ác" này.

Moscow cầm đầu "trục ác" vì được cho là có kinh nghiệm gây nhiễu loạn ở Mỹ và phương Tây, còn Bắc Kinh và Tehran đóng vai trò phụ hoạ giúp xây dựng thuyết âm mưu chống Mỹ. Một số trang web của Iran và Trung Quốc đã được Nga trả tiền.

Theo The New York Times, có bài báo được lấy từ Global Research, một nhóm có trụ sở tại Montreal thể hiện là nhóm chuyên gia tâm lý, nhưng điều tra kỹ thì chủ yếu là hoạt động phục vụ việc xây dựng thuyết âm mưu của Nga chống Mỹ.

Cựu quan chức CIA Matthew Kroenig cho rằng Moscow đã chuyển hướng các nỗ lực tuyên truyền ở châu Âu và các nơi khác vào thông tin sai lệch về Covid-19, từ đó truyền bá thuyết âm mưu của mình. Và NATO là nạn nhân đầu tiên nhất.

"Chính phủ Litva cho rằng Moscow đứng sau một tài khoản giả mạo thông tin đã có một binh sĩ Mỹ phục vụ trong lực lượng NATO ở Litva đã thử nghiệm dương tính với coronavirus. Từ đó, Nga tuyên truyền những thông tin nguy hiểm trong cả liên minh".

Còn theo bà Gabrielle, trong thuyết âm mưu của Nga sử dụng Covid-19 để chống Mỹ và các đồng minh, chiến thuật của Tổng thống Nga Vladimir Putin là tạo ra một "vòng tròn đa hiệu ứng" dựa trên những thông tin sai lệch.

Trung Quốc và Iran bí mật tiếp thu và quảng bá những thông tin sai ấy, sau đó Nga sẽ cho đăng lại các thông tin phiên bản Trung Quốc hoặc Iran để làm cho nó có vẻ là thông tin mới có nguồn gốc rõ ràng, từ đó tạo niềm tin với người dân Âu-Mỹ.

Như vậy, trong lúc cả thế giới đang gồng mình chống đại dịch Covid-19, mà Mỹ và các nước châu Âu đang là tâm dịch, thì chính quyền Tổng thống Putin lại bị xác định làm một việc bất nhân là biến đại dịch thành cơ hội gây "hại người, lợi mình".

Không những thế, Mỹ cho rằng Moscow còn kết hợp với Bắc Kinh và Tehran tạo nên "trục ác", xây dựng thuyết âm mưu bằng các thông tin sai lệch về Covid-19, rồi sử dụng nó để gây nhiễu loạn cho đời sống xã hội Âu-Mỹ, phục vụ cho mưu đồ chính trị của mình.

Chính quyền Tổng thống Putin bị cáo buộc sử dụng Covid-19 cho mưu đồ chính trị

Thuyết âm mưu của Putin hay sự thất bại của Mỹ-phương Tây trước Nga trên mặt trận không tiếng súng?

Tổng thống Putin bị cáo buộc xây dựng thuyết âm mưu, dùng Covid-19 để làm suy yếu Mỹ-phương Tây nghe rất ly kỳ nhưng khó thuyết phục. Theo giới phân tích thực ra đây chỉ là phản ứng của giới tinh hoa Mỹ trước ảnh hưởng của truyền thông Nga.

Bloomberg từng bình luận đặt vấn đề là làm thế nào mà truyền thông Nga lại có thể tác động một cách hiệu quả vào đời sống chính trị và đời sống xã hội tại Mỹ và các nước phương Tây như vậy?

Bởi theo Bloomberg, phương Tây rất bất ngờ trước phương pháp can thiệp và tinh hiệu quả của truyền thông Nga, mà chỉ đến khi phe Dân chủ cáo buộc Kremlin can thiệp vào mùa bầu cử 2016 thì giới hoạch định chiến lược phương Tây mới giật mình.

Như vậy, chưa biết thực hư phía sau những bất ngờ của Mỹ-phương Tây về truyền thông Nga ra sao, nhưng một sự thật không thể phủ nhận là: hoặc là thực tế nước Mỹ quá kém hoặc là nước Nga của Putin đã có một chiến lược truyền thông hiệu quả.

Bloomberg cho rắng, xuất phát từ sự thua kém đối thủ về tài lực, Kremlin đã lấy hiệu quả làm tiêu chí nền tảng cho việc xây dựng chiến lược phát triển thông tin của nước Nga và đầu tư có trọng điểm là yếu tố quyết định.

Bloomberg cho rằng Nga đã đầu tư rất lớn cho 2 kênh truyền thông của nhà nước là RT và Sputnik. Đây là 2 công cụ truyền thông quan trọng nhất thực hiện nhiệm vụ chiến lược thông tin của nhà nước Nga. Sputnik và RT đã hoà nhập vào thế giới truyền thông phương Tây.

Trong khi đối trọng với Sputnik và RT là hàng trăm hãng truyền thông của Mỹ, Anh, Đức, Pháp và các quốc gia tây Âu khác. Đây là sức mạnh, song cũng lại chính là yếu điểm của truyền thông phương Tây.

Bởi lẽ, việc khai thác thông tin theo nhiều chiều, nhào nặn theo nhiều cách khác nhau khiến nhiễu loạn thông tin - một thông tin tự nó đã chứa đựng nhiều mâu thuẫn. Và đó chính là yết hầu cho truyền thông Nga mổ xẻ và khai thác.

Chỉ cần Sputnik hoặc RT tìm ra sự mâu thuẫn, chứng minh sự phi lý, vô lý của thông tin về các sự kiện mà truyền thông phương Tây loan tải, là giá trị thông tin của truyền thông Nga về các sự kiện đó nghiễm nhiên có giá trị hơn, có lý hơn đối thủ.

Đây chính là nguyên nhân sản phẩm của truyền thông Nga rất hấp dẫn người dân Mỹ và người dân các nước phương Tây. Chính điều này đã khiến cho chính quyền Mỹ và các đồng minh phương Tây oán hận truyền thông Nga. 

“Các hãng truyền thông Nga đi sâu vào phân tích cách thức thể hiện của các trang tin tức, blog và các phương tiện truyền thông xã hội, tiếp đó trích dẫn, so sánh thông tin của các nguồn dẫn tin, đưa tin.

Qua đó tìm ra sự sai lệch, và chỉ cần có thế là ảnh hưởng của truyền thông Nga được khuếch đại. Nói chung chỉ cần chứng minh được sự vô lý trong sản phẩm của đối thủ là truyền thông Nga có bằng chứng để triệt hạ đối thủ”, Bloomberg luận giải.

Huyễn hoặc về Putin là một cách giới tinh hoa Mỹ chữa thẹn

Theo Bloomberg, lực lượng thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền của chính phủ Nga chỉ là một nhóm nhỏ các chuyên gia Nga, là những người nghiện tin tức và được đào tạo khả năng tuyên truyền.

Đây được xem như một công cụ để giữ người Nga ủng hộ ông Putin. Tuyên truyền của Nga có thể bị coi là cực đoan, nhưng đặc tính bất ngờ luôn đóng vai trò chủ đạo và đó chính là ưu điểm vượt trội của truyền thông Nga trước các đối thủ.

Nhưng ngặt một nỗi là không dễ nhận diện, phát hiện các phương tiện truyền thông Nga thực hiện chiến dịch phá hoại hay gây tác hại cho phương Tây để “bắt tận tạy, day tận mặt”. Do vậy Mỹ chỉ có thể lên án chung chung hay tạo ra sự u mơ huyễn hoặc.

Theo giới phân tích, đây chính là lý do khiến giới ngoại giao và tình báo Mỹ cáo buộc chính quyền Tổng thống Putin xây dựng thuyết âm mưu, dùng Covid-19 để gây nhiễu loạn, từ đó làm suy yếu nền chính trị của Mỹ-phương Tây ngay trong đại dịch.

Quả là truyền thông Nga hết sức lợi hại và nguy hại cho Mỹ và phương Tây. Vì vậy chính Nghị viện Châu Âu từng ra hẳn một nghị quyết hòng ngăn chặn nguy cơ từ việc tuyên truyền của Moscow có thể làm suy yếu cả hệ thống của tổ chức này.

Tuy nhiên, khi giới tinh hoa Mỹ phải huyễn hoặc rằng Tổng thống Putin đã xây dựng thuyết âm dùng Covid-19 để làm suy yếu Mỹ-phương Tây, cho thấy Washington và đồng minh chưa thể hoặc không thể chiến thắng Moscow trên mặt trận truyền thông - mặt trận không tiếng súng.