Văn nghệ Xứ Đoài

Trong dịp đi công tác ở huyện Từ Liêm, Hà Nội, chúng tôi có tìm được cuốn gia phả dòng họ Trịnh(1), trong đó nói khá chi tiết về tiểu sử của Trịnh Khả, một nhân vật đã đến với Lê Lợi từ những ngày đầu dựng cờ tụ nghĩa cho đến khi kháng chiến thắng lợi. Cuốn gia phả không chỉ hệ thống hóa về gia tộc......

Nghề in của ta có từ khá sớm. Có thuyết cho rằng, đất Luy Lâu xưa là một trung tâm Phật giáo lớn, suốt từ thế kỷ thứ 1 đến thế kỷ thứ 3(1) đã khắc in kinh Phật. Có thể đây là nơi in sách sớm nhất trong lịch sử ngành in nước ta. Sau này các thời Lý Trần đều nói đến việc in sách. Nhưng do sự phũ phàng......

Trong các văn bản Hán Nôm, chữ huý là những chữ vì lí do kiêng tên của vua chúa, các vị thần, của người thân trong gia tộc... mà người viết, theo quy định hoặc tự nguyện, đã phải viết biến dạng để trống hoặc thay đổi hẳn đi. Cả quần thể chữ húy họp lại tạo thành một hệ thống những biệt lệ của chữ......

Vấn đề tìm hiểu tác giả Nguyễn Trực hiện nay gặp nhiều khó khăn - tác giả thì lớn mà tư liệu còn rất ít. Sách đề cập đến ông thì nhiều, nhưng thường chỉ được vài dòng. Qua mấy đợt đi thực tế về quê ông, chúng tôi đã có thêm một số tài liệu về Nguyễn Trực. Đặc biệt, chúng tôi đã tìm thấy một cuốn gia......

Từ lâu, nhiều người đã chú ý tới vấn đề tác giả của Gia huấn ca. Bản in xưa nhất của tác phẩm này hiện còn được biết là chữ Quốc ngữ, in năm 1894(1). Bản in bằng chữ Nôm sớm nhất còn giữ được xuất hiện sau đó hơn 10 năm, vào 1907(2)....

...

5 năm mở rộng - chặng đường quá ngắn ngủi để mong muốn một hình ảnh Thủ đô lung linh toàn diện. Ai đó từng lo, khi nhập vào Hà Nội thì tinh thần văn hóa xứ Đoài sẽ mất, còn văn hóa thị dân của người Kẻ Chợ cũng phôi phai… Nhưng 5 năm rồi, xứ Đoài vẫn đẹp một màu mây trắng bay. Dẫu vậy, cho dù tự hào......

Những người Việt Nam tuổi dưới 60 tuyệt đại bộ phận đều mù chữ Nho vì đã lâu lắm rồi, trường phổ thông không còn dạy chữ Nho cho học sinh nữa. Điều đó đương để lại một khoảng trống đáng sợ....

Thuật ngữ "khoa cử" đã được biết đến với lịch sử hàng nghìn năm và gắn liền với người đỗ là các Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa, Tiến sĩ, Hương cống, Cử nhân v.v... Còn "võ cử" với các Tạo sĩ, Võ tiến sĩ, Võ cử nhân v.v. bắt đầu từ bao giờ, có lịch sử phát triển như thế nào, thì dường như chưa......

Số lượng văn hiến có liên quan đến Việt Nam trong lịch sử Trung Quốc khá phong phú, nhưng nhiều tác phẩm đã thất lạc, số còn lại thì việc chỉnh lý và sử dụng cũng chưa được bao nhiêu. Bài viết này, trên cơ sở thư mục xưa nay và các điển tịch liên quan, thử tìm hiểu rõ tình trạng cơ bản của loại văn......

Hán văn Lý - Trần là một giai đoạn dài cơ hồ gần 5 thế kỷ của Hán văn Việt Nam (từ thế kỷ X đến đầu thế kỷ XV), gồm 6 triều đại: Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần, Hồ trong đó Lý, Trần là hai triều tiêu biểu nhất. Đó là một giai đoạn Hán văn đóng vai trò nền tảng góp phần quan trọng để nước Việt thành......

Bác Hồ để lại cho chúng ta nhiều tác phẩm quý giá, trong đó có hàng trăm bài thơ hay. ở đây, tôi xin giới thiệu một bài thơ của Bác, có nhiều nét độc đáo, gửi gắm sâu kín, tưởng tượng cao xa. Đó là bài Vãn cảnh (Cảnh chiều tối) trong tập Nhật ký trong tù. Nghệ thuật thơ của Bác thật cao siêu, phần......

Trong kho thư tịch Hán Nôm của chúng ta có một mảng sách chiếm số lượng khá lớn, đó là những sách viết về Thiên văn học, lịch số, toán pháp; trong đó đã có số ít cuốn được dịch công bố dưới các góc độ khác nhau. Riêng sách viết về niên lịch đã được Ban Lịch nhà nước và các nhà nghiên cứu lịch pháp......

Trước đây có tài liệu ghi ông sinh năm 1888, có tài liệu ghi ông sinh năm 1889, vậy nên những trang mạng hiện nay cũng có những khác biệt về ngày tháng năm sinh của ông. Thế sự thực thì ông sinh năm nào?...

Văn hóa Nho gia là văn hóa của chủ nghĩa luân lý đạo đức. ở phương diện xây dựng đạo đức, nó giữ mối liên hệ truyền thống và tích lũy rất nhiều kinh nghiệm lịch sử. Luân lý đạo đức là một phần quan trọng của văn hóa truyền thống, có tính độc lập tương đối và bản thân nó có tính kế thừa lịch sử....

Là một viên ngọc nổi danh trong lịch sử Trung Quốc. Nó không chỉ nổi tiếng là một viên ngọc hoàn hảo, ghi nhiều dấu ấn trong lịch sử mà còn được sử dụng như một đối tượng trong nhiều thành ngữ ở các nước Đông Á....

Trong các thư tịch cổ của Triều Tiên trước kia, Hàn Quốc ngày nay còn rất nhiều loại hình văn bản chữ Hán khác nhau. Đó là các văn bản hành chính, các trước tác về văn học, các tác phẩm về sử học, các tài liệu chép tay về sắc phong, chúc thư, các văn bản liên quan đến sinh hoạt làng xã như hương......